Kobetenin dilbilimsel kökeni olarak iki görüşle karşılaştım
şimdiye kadar,
Kobaymak : gösteriş yaparak şişinmek kelimesinden geliyor
Kopteş : göbekli kelimesinden geliyor
kop et çok et ile açıklamaya çalışanlar da var
Ancak bu etimolojik bağlamlardan çok daha akılcı ve anlamlı
görünen KABAT kelimesinin KOBETE kelimesinin kökeni olduğunu düşünüyorum.
“KABAT” sözcüğü KAT,KATMAN anlamına gelmektedir.
KABAT kelimesinin başka lehçelerdeki şekilleri ve
anlamlarına bakalım
QABAT: defa, kere, kez, yeniden, tekrar, kat (Tatatrca)
QABAT: kez, sefer, beraber, birlikte, katman (kzk)
QABATTAV: Birbiri üzerine koymak, kıvırmak, ikiye katlamak
(kzk)
EQI KABAT: hamile, gebe (Kazakça)
QOS QABAT: iki kat, çift kat (Kzk)
KABAT/KAVAT: kat (kırgızca)
Nogaycada kullanım şekilleri
Kаbаt, kаbаt-kаbаt, kаbаtlаw, kаbаtlаndıruw, kаbаtlаnuw, kаbаtlı, kаbаtsız
üşkаbаtlı üy
аstkı kаbаtın аluw
eki kаbаt etip kаytаruw
kаbаt-kаbаt söylеp
eki kаbаtlа
Ngy. Toğız qabat torqadan Toqlışaqtın terisi artıq.
Ngy: Yetimnin qarnı
yetik qabat. İÇ33
Kzk: Jetimnin
qursağı jeti qabat. Zİ 295
Krm: Öksiznin qarnı
doqızdır. NB302
Ayrıca Kuban Nogaylarında katmanlı olarak yapılan ekmeğe
KABAT ÖTPEK denilmektedir.
Nogay, Kırgız, Kazak lehçelerinde KABAT-KAVAT-QABAT şeklinde
söylenebilen kelimenin “KOBETe” şekline de dönüşebileceği açıktır.
Qabat kelimesi söylenirken zaten q harfi tatarcada gırtlağın
gerisinden oldukça kalın söylenir ki ilk a harfinin yuvarlaklaşıp o ya
dönüşümüne yol açabilir,
Yine en sondaki T harfi oldukça ince söylenir ki bu da
ikinci a harfinin e harfine dönüştürebilir.
Kazak tarihinde NOGAYLI DEVRİ-NOGAYLI ZAMANI denilen bir devirde Kazaklar Nogayların içinde yer alıyorlardı, Bilahare Nogaylardan ayrılan gurup, ayrılıp giden anlamında Kazak olarak adlandırıldı. Kazakçada KATLAMA=KABATTAW şeklinde ifade edilir, KATMANLI=KABATTI şeklinde ifade edilir, KABATTI / KABATTAW=KOBETE dönüşümüyle o dönemden kalma bir adlandırmada olabilir.
Nafiz GÖNLÜŞEN
Çiböreğin etimolojisi hakkındaki yazımız için tıklayın
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
